Terapia osoczem bogatopłytkowym
(autologus platelet-rich plasma PRP)
Częstość zastosowania PRP w ortopedii w ostatnich kilku latach gwałtownie wrosła. PRP, będąc bogatym w liczne czynniki wzrostowe, może zwiększyć procesy odbudowy tkanek. PRP otrzymuje się przez dwufazową plazmaferezę, w wyniku czego oddzielone zostaje osocze i składniki komórkowe krwi.
Pierwsza faza pozwala na oddzielenie z pełnej krwi krwinek białych i czerwonych. Podczas drugiej fazy następuje rozdzielenie osocza bogato i ubogopłytkowego, przy czym konieczność przeprowadzania podziału drugiej fazy pozostaje dyskusyjna. W efekcie uzyskuje się osocze bogatopłytkowe, zawierające czynniki wzrostowe przyśpieszające proces regeneracji tkanek.
Istnieje ponad 40 metod pozyskania PRP, o różnym ostatecznym stężeniu płytek. Oprócz stopnia zagęszczenia płytek na skuteczność tej metody leczenia ma wpływ:
- sposób i ilości pobieranej krwi
- występowania dodatkowych komórek krwi ( białych i czerwonych)
- użycie trombiny
Należy przy tym zwrócić uwagę, że wysoka koncentracja płytek nie musi się wiązać ze zwiększonym efektem terapeutycznym.
Różne techniki pobierania i opracowania krwi w celu pozyskania PRP znacznie utrudniają ocenę wyników leczenia PRP w badaniach prospektywnych-wieloośrodkowych a przez to wskazania do stosowania powyższej terapii bywają dyskusyjne.
Osocze bogatopłytkowe wykorzystywane jest najczęściej w:
- zaburzeniach zrostu kostnego
- uszkodzeniach chrząstki stawowej zwłaszcza w obrębie stawu kolanowego
- tendinopatie (np. łokieć tenisisty)
- rekonstrukcje więzadła krzyżowego przedniego (podanie PRP śródoperacyjnie dla poprawy wgajania się przeszczepu)
- rekonstrukcja stożka rotatorów barku (podanie PRP śródoperacyjnie)
- szyciu ścięgna Achillesa (śródoperacyjne podanie PRP dla przyśpieszenie gojenia ścięgna)
Liczne doniesienia naukowe dotyczące wykorzytsania PRP w powyższych schorzeniach zawierają rozbieżne wyniki od pozytywnych do skrajnie negujących zasadność ich stosowania. W chwili obecnej potwierdzono w badaniach prospektywnych skuteczność iniekcji ososcza bogatopłytkowego w terapii tendinopatii okolicy nadklykcia bocznego kości ramiennej – łokiec tenisisty. Efekt działania PRP w innych schorzeniach pozostaje w trakcie badań.
Opracowano na podstawie:
Platelet-rich Plasma in Orthopaedics Applications: Evidence- based Recommendations for Treatment. Hsu W.K. Et al Journal of the AAOS 2014 7 (1) 8-17